Bilirkişilik alanı, hukuk sisteminin çok önemli bir parçasıdır. Bilirkişiler, belirli bir alanda uzmanlık bilgisine veya uzmanlığına sahip olan kişilerdir. Bilirkişiler, karmaşık konulara nesnel ve tarafsız bir bakış açısı sağlayabildikleri için hukuk sisteminde önemli bir rol oynarlar. Bu, özellikle teknik veya uzmanlık bilgisinin gerekli olduğu durumlarda önemlidir.
Özel bilirkişi kendi hesabına çalışan, bir konuda uzmanlaşmış ve bilgi sahibi olan bir kişidir. Özel bilirkişi davanın taraflarına yardımcı olmak veya belirli bir konu hakkında görüş ve yorumlarından yararlanmak için görevlendirilir.
Özel bilirkişi incelemesi, genellikle bir iş veya işlemin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek, bir hata veya eksiklik olup olmadığını tespit etmek veya belirli bir konuda bir sorunun çözümü için gereken bilgi ve tavsiyeleri sağlamak amacıyla yapılmaktadır. Bu incelemelerin sonuçları, müşterinin alacağı kararlara ve stratejilerine önemli bir etki yapabilir.
Özel bilirkişi, mahkemelerde veya yargı dışı konularda, bir davada veya sorunda delil olarak kullanılabilecek, bağımsız bir rapor hazırlar. Özel bilirkişi raporunun içeriği, müşterinin ihtiyaçlarına ve isteklerine göre özelleştirilir. Özel bilirkişi raporu, sorunun veya davaya ilişkin birçok bilgiyi içerir ve bu bilgiler doğrultusunda doğru kararlar alınmasına yardımcı olur.
Hukuk sistemimizde özel bilirkişinin hazırladığı raporlara “bilimsel uzman mütalaası” denilmektedir. Bununla birlikte, uygulamada “bilimsel mütalaa”, “uzman mütalaası” ya da “özel bilirkişi raporu” aynı anlamda kullanılmaktadır. Hukuki açıdan bilimsel uzman mütalaası ile mahkemenin doğrudan görevlendirdiği bilirkişinin raporu arasında bir fark veya üstünlük bulunmamaktadır.